*Συνοπτικό ιστορικό για την συνεισφορά του Γαλαξιδίου στην Επανάσταση του 1821 από το skalistiri.news
*Το Γαλαξίδι υπήρξε ήταν η πρώτη πόλη της Στερεάς Ελλάδας που ύψωσε τη σημαία της Απελευθέρωσης
Γράφει ο Θοδωρής Λάμπρος
Αρχισυντάκτης στο skalistiri.news – Ιστορικός και Δημιουργός – Διαχειριστής της ιστορικής σελίδας
“Χαράλαμπος Βιλάετης” στο Facebook
Στις εορταστικές εκδηλώσεις μνήμης για τους ήρωες της ιστορικής πόλης του Γαλαξιδίου κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 συμμετείχε ο δραστήριος σύλλογος ιστορικής αναβίωσης «Βοστίτσα 1821».
Οι τριήμερες εκδηλώσεις που είχαν τίτλο «Θα κάμωμεν το πρέπον – Φόρος τιμής στους Γαλαξειδιώτες ήρωες του 1821» έλαβαν χώρα το διάστημα 20-21 και 22 Σεπτεμβρίου και γνώρισαν μεγάλη επιτυχία αφού τις παρακολούθησε τόσο η τοπική κοινωνία του Γαλαξειδίου όσο και κάτοικοι από άλλες όμορες περιοχές.
Για την συμμετοχή στις τριήμερες εκδηλώσεις μνήμης για τους Γαλαξειδιώτες ήρωες του 1821 μίλησε στο skalistiri.news ο πρόεδρος του Συλλόγου Ιστορικής Αναβίωσης «Βοστίτσα 1821» Λάμπης Ψυχογιάννης που ανέφερε μεταξύ άλλων ότι « με μεγάλη χαρά προσκληθήκαμε για να τιμήσουμε τους Γαλαξειδιώτες αγωνιστές του 1821 σε ένα τριήμερο εκδηλώσεων στο ιστορικό Γαλαξίδι. Τιμούμε τους ήρωες που έδωσαν το αίμα τους για την λευτεριά της πατρίδας μας και θα τους τιμάμε πάντα.
Το 1821 έδωσαν τη ζωή τους χιλιάδες αγωνιστές σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας. Αυτούς τιμούμε σήμερα ως σύλλογος ιστορικής αναβίωσης και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε αφού το 1821 θα πρέπει να μείνει για πάντα ζωντανό για να μην λησμονήσουμε την σημαντικότερη περίοδο της Ελληνικής μας ιστορίας».
(Από την συμμετοχή του Συλλόγου Ιστορικής Αναβίωσης “Βοστίτσα 1821” στις εκδηλώσεις μνήμης για τους ήρωες του Γαλαξιδίου κατά την Επανάσταση του 1821)
Το Γαλαξίδι κατά την Επανάσταση του 1821
Οι πρώτες διαβουλεύσεις για την έναρξη της Επανάστασης στο Γαλαξίδι είχαν ξεκινήσει από τις αρχές Μαρτίου, ύστερα από πρωτοβουλία του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου.
Σε αυτή πήραν μέρος, ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Πανουργιάς, ο Γιάννης Γκούρας και οι πρόκριτοι της περιοχής. Στις 26 Μαρτίου σώμα 300 ανδρών αναχώρησε για την Άμφισσα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη πόλη της Στερεάς Ελλάδας που ύψωσε τη σημαία της Απελευθέρωσης. Οι πλοίαρχοι και οι έμποροι προσέφεραν αμέσως τα πλοία τους υπέρ της πατρίδος ενώ πολλοί Γαλαξιδιώτες έσπευσαν να πολεμήσουν στο Χάνι της Γραβιάς. Μάλιστα για να ενισχύσουν περισσότερο την επανάσταση εξέδωσαν ένα είδος εφημερίδας την πρώτη της επανάστασης, η οποία αργότερα ονομάστηκε ψευτοεφημερίδα λόγω των υπερβολών της. Το σίγουρο είναι ότι η προσφορά της πόλης του Γαλαξειδίου στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν.
(Στην έναρξη της Επανάστασης στο Γαλαξίδι πήραν μέρος ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Πανουργιάς, ο Γιάννης Γκούρας – τα πορτρέτα των οποίων μπορείτε να δείτε πιο πάνω και οι πρόκριτοι της περιοχής)
Οι καταστροφές του Γαλαξειδίου
Το Γαλαξίδι κατά τη διάρκεια της Απελευθερωτικού αγώνα γνώρισε τρεις μεγάλες καταστροφές.
Η πρώτη καταστροφή
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1821 απέπλευσε για τον Κορινθιακό κόλπο ο στόλος του Ισμαήλ Μπέη Γιβραλτάρ με 30 οπλισμένα μπρίκια και 2 φρεγάτες. Στις 22 Σεπτεμβρίου, ένα αγγλικό πλοίο οδήγησε στο Γαλαξείδι τον τούρκικο στόλο. Οι Γαλαξιδιώτες μαζί με 200 άντρες του Πανουργιά αμύνονταν σθεναρά. Τη νύχτα όμως οι άντρες του Πανουργιά υποχώρησαν αφού δεν είχαν την απαραίτητη εμπειρία να αντιμετωπίσουν τους ναυτικούς κανονιοβολισμούς. Οι κάτοικοι βλέποντας το ρήγμα στην άμυνα της πόλης αλλά και την ανεπάρκεια των μαχητών εγκατέλειψαν το Γαλαξείδι. Το πρωί της 23ης Σεπτεμβρίου οι Τούρκοι εισέβαλαν στην πόλη και την κατέστρεψαν. Μέσα στο λιμάνι βρήκαν 90 πλοία, τα 13 από αυτά ήταν πολεμικά ενώ τα υπόλοιπα μικρά εμπορικά. Σύμφωνα με τους ιστορικούς οι πιθανότητες να σωθεί το Γαλαξείδι ήταν ελάχιστες αφού έπεσε θύμα των πρώτων πολιτικών διενέξεων. Η καταστροφή οφείλεται στην αδράνεια των Γαλαξειδιωτών αλλά και στη συμφεροντολογική τακτική των πολιτικών της εποχής.
Η δεύτερη και τρίτη καταστροφή
Τον Μάιο του 1825 ο Κιουταχής προκειμένου να εξασφαλίσει τα νώτα του έτσι ώστε να πολιορκήσει με ασφάλεια το Μεσολόγγι επιτέθηκε στο Γαλαξείδι και το κατέστρεψε. Βέβαια η δεύτερη αυτή καταστροφή ήταν λιγότερο επώδυνη αφού τα γαλαξειδιώτικα πλοία δεν ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι. Όμως ακολούθησε χειρότερη καταστροφή, τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, αυτή την φορά από τον Ιμπραήμ, ο οποίος κατάφερε να αρπάξει πλοία και να αιχμαλωτίσει πολλά γυναικόπαιδα, τα οποία στάλθηκαν ως σκλάβοι στην Αίγυπτο. Ύστερα από αυτή την καταστροφή, οι κάτοικοι έφυγαν και εγκαταστάθηκαν στην Ύδρα, στην Κόρινθο, στο Λουτράκι κ.α. Πολύ αργότερα η κυβέρνηση κατάφερε να επαναφέρει μερικούς Έλληνες αιχμαλώτους από την Αίγυπτο.
(Η Αλληλογραφία του Οδυσσέα Ανδρούτσου από και προς του Γαλαξειδιώτες)
ΠΗΓΕΣ:
1)ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
2) Εγκυκλοπαίδεια Δομή
3)Αναστάσιος Ι. Σκιαδάς, Το Γαλαξείδι. Μια πανάρχαια πολιτεία, Αθήνα 1999
