Γράφει ο Επίσκοπος Ωλένης
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Σήμερα Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, εἶναι σημαντική ἡμέρα γιά τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία, καθώς προσδιορίζει τήν ἔναρξη μιᾶς μεγάλης περιόδου καί κατ’ ἐξοχήν πλούσιας σέ εὐκαιρίες καί ἀφορμές μετανοίας τῆς γνωστῆς σ’ὅλους μας περίοδο τοῦ κατανυκτικοῦ Τριωδίου, πού σκοπό ἔχει νά μᾶς προετοιμάσει γιά νά ἑορτάσουμε τήν μεγάλη Δεσποτική ἑορτή τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.
Ὀνομάζεται ἡ περίοδος αὐτή Τριώδιο, γιατί χρησιμοποιοῦμε τό βιβλίο πού ὀνομάζεται Τριώδιο, τό ὁποῖο περιέχει τά τροπάρια πού μιλοῦν γιά τήν ταπείνωση, γιά τή μετάνοια, γιά τό πένθος, πού μι-λοῦν γιά τήν ἐπιστροφή τοῦ ἀνθρώπου στόν Θεό, γιά τον φόβο τοῦ Θεοῦ, γιά τήν κατάνυξη, γιά τή νηστεία καί γιά ὅλα ἐκεῖνα πού πρέπει νά καταβάλλει ὁ ἄνθρωπος, γιά νά ἐπιστρέψει στόν Θεό καί μέ τόν τρόπον αὐτόν νά Τόν εὐαρεστήσει.
Αὐτή ἡ περίοδος ὀνομάζεται «πύλη τῆς μετανοίας», πόρτα ἀπό τήν ὁποία κανείς περνᾶ καί εἰσέρχεται στό μυστήριο τῆς μετανοίας, τό ὁποῖο εἶναι τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀγάπης Του καί τοῦ ἐλέους Του πρός τόν ἄνθρωπον , τήν πτώση καί τήν ἀνάστασί του. Ἡ μετάνοια μᾶς μεταδίδει τήν ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ Ἐκκλησία ἔρχεται στήν περίοδο αὐτή τῆς μετανοίας νά μᾶς ἀποκαλύψει τίς κρυφές γωνιές τοῦ ἑαυτοῦ μας, νά μᾶς φανερώσει τά μυστικά τῆς ἀνθρώπινης φύσης, ἀλλά καί τά μυστικά τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ. Αὐτό τό ἐπιτυγχάνει μέ ποικίλους τρόπους ἀλλά καί μέ αὐτές τίς Κυριακές, οἱ ὁποῖες σάν ἄλλοι κρίκοι συναπαρτίζουν τήν ἁλυσίδα τῶν ἀφορμῶν τῆς μετανοίας.
Ἔρχεται πρῶτον ἡ Ἐκκλησία νά μᾶς πεῖ, ὅτι τό ἔδαφος τῆς μετα-νοίας δέν εἶναι τά ἐξωτερικά ἔργα, ἀλλά εἶναι τά μυστικά βιώματα. Εἶναι ὁ κρυμμένος ἄνθρωπος, αὐτός πού δέν φαίνεται στούς ἄλλους καί πού τόν βλέπει ὁ Θεός καί τόν ἐπιβραβεύει μέ ποικίλους τρόπους. Ἐκεῖ πού δέν ὑποψιαζόμαστε οὔτε ἐμεῖς, ἐνδεχομένως οὔτε καί οἱ ἴδιοι, τόν ἐρχομό τῆς χάριτος, ἐκεῖ ἀγαπᾶ ὁ Θεός νά φωλιάζει καί ἐκεῖ προχέεται ἡ χάρις Του.Αὐτό εἶναι τό πρῶτο στοιχεῖο τῆς μετανοίας, τό ἀνυποψίαστον τῆς χάριτος. Αὐτό ἀποτελεῖ συνήθως ἐγέγγυο τέτοιας ταπεινοφροσύνης , ἡ ὁποία εἶναι δεκτική, ἑλκυστική τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ πάνω στόν ἄνθρωπον.
Ἕνα δεύτερο στοιχεῖο πού ἀναδύεται μέσα ἀπό τά ἀναγνώσμα-τα τοῦ Τριωδίου εἶναι ἡ συστολή τῆς ταπεινώσεως. Στήν παραβολή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου διαβάζουμε ὅτι ὁ Τελώνης «μακρόθεν ἑστώς»(Λουκᾶ ΙΗ΄, 13). Αὐτές οἱ λέξεις ἐκφράζουν τήν συστολή τῆς ἀνθρώπινης φύσης. Ὁ Ζακχαῖος ἦτο μικρός στό ἀνάστημα καί τόν δυσκόλευε νά δεῖ τόν Χριστόν. Ὁ Θεός ὅμως δίνοντάς του αὐτό τό μειονέκτημα, τοῦ ἔδωσε τήν ἀφορμή νά ζήσει προσωπικά τό μυστήριο τῆς μετανοίας.
Οἱ ἄνθρωποι αὐτῶν τῶν περικοπῶν καί παραβολῶν, μπόρεσαν νά θεωρήσουν τόν ἐαυτόν τους ἀνάξιο, ἀνίκανο γιά τά δῶρα τοῦ Θεοῦ καί γι’αὐτό πῆγε ὁ Θεός πρός αὐτούς.Ἡ ταπεινοφροσύνη ἦταν ἡ ἀπόδειξη γιά νά πραγματοποιηθεῖ ἡ ἐπίσκεψη τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ.
Ἕνα τρίτο στοιχεῖο πού βγαίνει ἀπό τίς παραβολές τοῦ Τριωδίου εἶναι ἡ κινητική διάθεση τῆς ψυχῆς, πού μᾶς ἀκολουθοῦν τόν δρόμο τῆς ντροπῆς καί τῆς ἐπιστροφῆς, ὁ ὁποῖος ὅμως ἦταν τελικά ὁ δρόμος τῆς δόξης καί τῆς συναντήσεώς των μέ τόν Θεό.
Τέλος ἕνα τέταρτο στοιχεῖο πού βγαίνει ἀπό τίς παραβολές αὐτές εἶναι ἡ ὑπέρβαση τοῦ ἀνθρώπου.Αὐτό τό βλέπουμε καθαρά στήν πε-ρίπτωση τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ,πού δέχθηκε νά μήν εἶναι στό σπίτι τοῦ πατέρα του υἱός, ἀλλά νά εἶναι ἕνας ἐκ τῶν μισθίων του(Λουκᾶ ΙΕ΄, 19).
Ἄς ξεκινήσουμε λοιπόν τήν ἐπίγεια πορεία μας περνῶντας ἀπό τήν πύλη τῆς μετανοίας. Ἄς ἔχουμε τήν ἐλπίδα τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ. Ἄς ἀγαπήσουμε τόν πλησίον μας καί ἡ ἀγάπη αὐτή νά εἶναι αὐθε-ντική καί νά ξεπερνᾶ τά μέτρα τοῦ ὀρθοῦ λόγου.Τότε ὁ Θεός θά μᾶς χαρίσει τήν χάρη Του, θά κάνει τήν ἐπίσκεψη στήν ψυχή μας, θά δώσει τό θαῦμα τῆς δικῆς μας ἀναστάσεως, θά μᾶς χαρίσει τήν δικαίωση ἀπό τίς ἁμαρτίες μας καί τέλος θά μᾶς φιλοξενήσει στήν πανηγυρική πασχάλιο τράπεζα τῆς ἑορτίου ἡμέρας τῆς Ἀναστάσεώς Του, συνανασταίνοντας καί ἐμᾶς καί ὁδηγῶντάς μας εἰς τήν ἐπουράνιο Βασιλεία Του.
ΑΜΗΝ.
