*Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά
καταγγελίες για κακοδιαχείριση στον φορέα
*Συνεχίζεται η υποστελέχωση του Οργανισμού
* Συνεργασία ΥΠΑΑΤ με την Κομισιόν ώστε να καταρτιστεί πρόγραμμα διορθωτικών μέτρων (Σχέδιο Δράσης) το οποίο θα υλοποιηθεί εντός χρονικού διαστήματος που δεν θα υπερβαίνει τους 12 μήνες
ίσιμο θεωρείται το επόμενο χρονικό διάστημα για τον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων – τον ΟΠΕΚΕΠΕ που διαχειρίζεται τις πληρωμές των Κοινοτικών Ενισχύσεων προς τον Πρωτογενή Τομέα της χώρας.
Ο λόγος είναι ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ήδη από την άνοιξη τεθεί υπό καθεστώς επιτήρησης για χρονικό διάστημα 12 μηνών κατόπιν σχετικής αυστηρής σύστασης της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Κομισιόν. Το δε Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καλείται να καταθέσει στις Ευρωπαϊκές αρχές ένα ολοκληρωμένο πλάνο εξυγίανσης, προκειμένου να διαλυθούν οι βαρύτατες σκιές ως προς τις μεθόδους και τις πρακτικές διανομής των Κοινοτικών Ενισχύσεων.
Καταγγελίες για κακοδιαχείριση στον Οργανισμό
Η κατάσταση που επικρατεί στον Οργανισμό έχει περιέλθει εξάλλου στα ραντάρ της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, το Ελληνικό τμήμα της οποίας διεξάγει έρευνες με αφορμή δημοσιεύματα και καταγγελίες για κακοδιαχείριση στον Οργανισμό. Κατά τον παρόντα χρόνο, οι έρευνες αυτές βρίσκονται στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, με τους Έλληνες εντεταλμένους Ευρωπαίους εισαγγελείς να εξετάζουν τα δημοσιεύματα και τις καταγγελίες για να διαπιστώσουν τη βασιμότητα όσων αναφέρονται, καθώς και εάν στοιχειοθετείται η τέλεση αξιόποινων πράξεων και από ποια πρόσωπα.
Προβλήματα που έμειναν
ανεπίλυτα τα τελευταία χρόνια
Τα προβλήματα και το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο ΟΠΕΚΕΠΕ οφείλεται στη συσσώρευση που έμεναν ανεπίλυτα κατά τα τελευταία χρόνια. Άτομα με γνώση των τεκταινόμενων υποστηρίζουν ότι κοινή πηγή αποτελεί ο συνδυασμός τριών παραγόντων:
Του μεγάλου αριθμού δικαιούχων κοινοτικών ενισχύσεων (υπολογίζεται ότι το 2022 περίπου 650.000 δικαιούχοι έπρεπε να πληρωθούν μέσω του Οργανισμού), της έλλειψης προσωπικού – σύμφωνα με πληροφορίες οι εργαζόμενοι στον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι λίγο περισσότεροι από 600 και των διαφορών που έχουν προκύψει μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων.
Σημειώνεται ότι με βάση τη νέα ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική) η Ελλάδα θα λάβει την περίοδο 2023 – 2027 συνολικά 13,4 δις. Ευρώ από τα Κοινοτικά Ταμεία, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 2,7 δις ανά έτος. Προκειμένου τα σημαντικά ποσά που διακυβεύονται να τύχουν ορθής διαχείρισης και οι δικαιούχοι έγκαιρης εξυπηρέτησης, οι υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ πρέπει να επεξεργάζονται τα σχετικά αιτήματα με απίστευτη ταχύτητα με αποτέλεσμα – όπως υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές – ακόμα και οι απαιτούμενοι προέλεγχοι των εγγράφων να μην διενεργούνται με βάση τα κριτήρια που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι έλεγχοι
Βάσει των διαδικασιών που έχει θεσπίσει η Ε.Ε., για να διασφαλιστεί η ορθή αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων ένα ποσοστό της τάξεως του 5% των δικαιούχων υποβάλλεται δειγματοληπτικά σε τριπλό έλεγχο που περιλαμβάνει: Πρώτον, επιτόπιο έλεγχο με φυσική παρουσία ελεγκτή στο χώρο του δικαιούχου, προκειμένου να πιστοποιηθεί η εγκυρότητα της αίτησης και η ορθή χρήση των πόρων.
Δεύτερον, απομακρυσμένη παρακολούθηση, με αξιολόγηση των εδαφών μέσω δορυφόρου προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι προβλεπόμενες καλλιέργειες έχουν πράγματι αναπτυχθεί.
Και τρίτον, αξιολόγηση του φακέλου εγγράφων από το προσωπικό των εμπλεκόμενων φορέων.
Τεράστιος όγκος εργασίας
Ο τεράστιος όγκος εργασίας διεξάγεται τα τελευταία χρόνια μετ’ εμποδίων, όχι μόνο λόγω των ελλείψεων προσωπικού αλλά και εξαιτίας προβλημάτων που, σύμφωνα με πληροφορίες, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων διαφορές του ΟΠΕΚΕΠΕ με πληροφοριακούς παρόχους και νομικές έριδες σχετικά με τις κατατιθέμενες προσφορές.
(O ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ήδη από την άνοιξη τεθεί υπό καθεστώς επιτήρησης για χρονικό διάστημα 12 μηνών κατόπιν σχετικής αυστηρής σύστασης της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Κομισιόν).
Υπό αυστηρή επιτήρηση από την Γενική
Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής
Ανάπτυξης της Κομισιόν
Στις 30 Απριλίου 2024 η DG AGRI επανήλθε στο θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ, παρουσιάζοντας αναλυτικά στις σοβαρές ελλείψεις στο σύστημα εσωτερικού ελέγχου του Οργανισμού που διαπίστωσε ο αρμόδιος φορέας πιστοποίησης. Ανάμεσα σε άλλα, ο φορέας εντόπιζε προβλήματα με την οργανωτική δομή του ΟΠΕΚΕΠΕ την οποία περιγράφει ως «πολύ ασταθή σε επίπεδο διευθυντικού και μη διευθυντικού προσωπικού και συστημάτων πληροφορικής». Έκανε δε λόγο για ελλείψεις προσωπικού γενικώς και εξειδικευμένων εργαζομένων ειδικότερα.
«Με βάση τις πιο πρόσφατες πληροφορίες που δόθηκαν τον Μάρτιο του 2024 στο πλαίσιο της έρευνας PAYR/2020/004/GR, φαίνεται ότι παρόλο που οι Ελληνικές αρχές γνωρίζουν ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος απάτης (…) δεν συμφωνούν ότι πρέπει να λάβουν διορθωτικά μέτρα και να διαπιστώσουν τον οικονομικό κίνδυνο» ανέφερε η Διεύθυνση Γεωργίας της Κομισιόν.
Στην ίδια έκθεση η DG AGRI διαπίστωνε «σαφή επιδείνωση του συστήματος εσωτερικού ελέγχου του Οργανισμού Πληρωμών και της συμμόρφωσής του με τα κριτήρια διαπίστευσης», εκτιμώντας ότι «οι ελλείψεις που εντοπίστηκαν κατά τα προηγούμενα έτη δεν αντιμετωπίστηκαν δεόντως, υπό την έννοια ότι δεν τέθηκαν σε εφαρμογή διαρθρωτικές και αποτελεσματικές διαρθρωτικές ενέργειες για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών τους».
Υπό το πρίσμα όλων των παραπάνω, η Διεύθυνση Γεωργίας ζήτησε να τεθεί άμεσα υπό επιτήρηση ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ξεκαθαρίζοντας ότι «η έλλειψη επαρκών αποτελεσματικών και άμεσων διορθωτικών μέτρων μπορεί να οδηγήσει στην ανάκληση της διαπίστευσης» του Οργανισμού.
(Η Διεύθυνση Γεωργίας της Κομισιόν ζήτησε να τεθεί άμεσα υπό επιτήρηση ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ξεκαθαρίζοντας ότι «η έλλειψη επαρκών αποτελεσματικών και άμεσων διορθωτικών μέτρων μπορεί να οδηγήσει στην ανάκληση της διαπίστευσης» του Οργανισμού).
ΥΠΑΑΤ:
«Να καταρτιστεί με την Κομισιόν
πρόγραμμα διορθωτικών μέτρων»
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ, πηγές του ΥΠΑΑΤ σημειώνουν ότι προς την αντιμετώπιση των ελλείψεων στον Οργανισμό, αποφασίστηκε σε συνεργασία με την Κομισιόν να καταρτιστεί «πρόγραμμα διορθωτικών μέτρων (Σχέδιο Δράσης) το οποίο θα υλοποιηθεί εντός χρονικού διαστήματος που δεν θα υπερβαίνει τους 12 μήνες».
Η διαδικασία, εξηγούν οι ίδιες πηγές, «περιλαμβάνει τυπικά την αναστολή της διαπίστευσης του ΟΠΕΚΕΠΕ από το ΥΠΑΑΤ (και όχι άρση της διαπίστευσης του Οργανισμού από την Κομισιόν), χωρίς καμία αρνητική συνέπεια για τη λειτουργία του».
Οι προωθούμενες αλλαγές εστιάζουν στην «οργανωτική δομή και επιχειρησιακή λειτουργία» του ΟΠΕΚΕΠΕ με στόχο την βελτίωση της ελεγκτικής του ικανότητας. Παράλληλα, ενισχύονται με προσωπικό οι Διευθύνσεις Πληροφορικής και Τεχνικών Ελέγχων, ενώ προχωρά η αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελική μορφή του σχεδίου εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ αναμένεται να σταλεί εντός των επόμενων ημερών στην DG ARGI.
Στο σχέδιο θα αναφέρονται όλες οι παρεμβάσεις που έχουν υλοποιηθεί, ενώ θα κατατίθεται σαφές χρονοδιάγραμμα για τις υπό υλοποίηση δράσεις.
(Η κατάσταση που επικρατεί στον Οργανισμό έχει περιέλθει εξάλλου στα ραντάρ της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, το Ελληνικό τμήμα της οποίας διεξάγει έρευνες με αφορμή δημοσιεύματα και καταγγελίες για κακοδιαχείριση στον Οργανισμό).
