Γράφει ο Ανδρέας Σταματόπουλος
(Ψυχολόγος ΚΔΑΠ μεΑ ‘ΗΛΙΑΝΘΟΣ’)
Παγκόσμια ημέρα αυτισμού σήμερα 2 Απριλίου, καθιερωμένη από τον ΟΗΕ από το 2008, όχι και τόσο μακρινό όσο θα πίστευε κανείς. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το μακρινό 1908 από τον Bleuer για να περιγράψει την κοινωνική απόσυρση. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ετυμολογία προέρχεται από το ελληνικό αυτός, δηλαδή ‘εαυτός’ δηλώνοντας την κατάσταση των ατόμων αυτών που έχουν επίκεντρο τον εαυτό τους. Οι πρώτες παρατηρήσεις έγιναν το 1943 από τον Leo Kanner και το 1944 από τον Hans Asperger. Οι δυο ερευνητές δεν είχαν γνώση των παράλληλων ερευνών τους οι οποίες συνέκλιναν σε πολλές βασικές παρατηρήσεις, έχοντας όμως και μερικές διαφορές.
Κοινή συνισταμένη λοιπόν στο πλαίσιο αναγνώρισης του αυτισμού από τα πρώτα κιόλας χρόνια ήταν η υπερβολική μοναχικότητα, η αγχωτική επιθυμία για την διατήρηση της ομοιότητας του περιβάλλοντος, η εξέχουσα μνήμη, η ηχολαλία, η υπερευαισθησία σε ερεθίσματα και ο περιορισμός στη διαφορετικότητα αυθόρμητης δραστηριότητας. Οι διαφοροποιήσεις του Asperger σε σχέση με τον Kanner καταλήγουν σε διαφορές στις γλωσσικές, στις κινητικές και τις μαθησιακές ικανότητες των ατόμων. Αρκετά χρόνια αργότερα από τις πρώτες παρατηρήσεις κατηγοριοποιήθηκαν τρία θεμελιώδη ελλείμματα (Τριάδα της Wing, Rutter & Schopler, 1987) τα οποία είναι το ποιοτικό έλλειμμα στην αμοιβαία κοινωνική αλληλεπίδραση, το ποιοτικό έλλειμμα στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία και στη δραστηριότητα που απορρέει από την δημιουργική φαντασία και το σαφώς περιορισμένο ρεπερτόριο δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) είναι νευροαναπτυξιακής προέλευσης χωρίς να γνωρίζουμε όμως ακόμα τα ακριβή αίτια. Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα άτομα με ΔΑΦ χρήζουν φροντίδας από ψυχολόγους, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές κλπ., με σκοπό την αύξηση της λειτουργικότητας τους και την ικανότητα τους να καταφέρουν να ανταπεξέρχονται στις καθημερινές ανάγκες της ζωής, να κατακτήσουν δηλαδή την αυτονομία τους.
Εν κατακλείδι, ο αυτισμός είναι μια διαταραχή που εντυπωσιάζει. Το μόνο που μπορεί ο καθένας από εμάς να κάνει από τη δική του πλευρά, είναι να προστατεύσουμε αυτά τα παιδιά, να τους δώσουμε απλόχερα την αγάπη και την υπομονή μας ώστε να τους εξασφαλίσουμε ένα μέλλον καλύτερο και πιο λειτουργικό για αυτούς και τις οικογένειές τους.
¨Ο Γιάννης ο Σπιρτάκης”
Μια φορά και έναν καιρό ήταν ο φίλος μας ο Γιάννης ο Σπιρτάκης, ένα παιδί πάρα πολύ όμορφο, που ζούσε μακριά προς τον βορά και είχε καθημερινό προγραμματισμό, πολύ συγκεκριμένη ρουτίνα και με απόλυτη τάξη σε κάθε του δράση!
Κάποια μέρα αποφάσισε να κάνει ένα ταξίδι μαζί με τον Άκη τον αρκουδάκι που δεν μπορούσε να πάει πουθενά χωρίς αυτόν. Ξεκίνησαν λοιπόν μαζί το μακρύ τους ταξίδι να ανακαλύψουν έναν καινούριο κόσμο ,καθώς δεν μπορούσε να φανταστεί κάποιον άλλον κόσμο χωρίς να τον έχει δει.
Στη διάρκεια του ταξιδιού τους λοιπόν συνάντησαν την Τένια την μεταξένια, μια πανέμορφη πεταλούδα και καθώς γνωρίστηκαν διαπίστωσαν ότι άρεσαν και στους δυο οι αριθμοί, η ζωγραφική και ενθουσιάζονται με τις κατασκευές και επιδιώκουν την τελειότητα στην εικόνα. Για αυτό αποφάσισαν να κατασκευάσουν ένα στεφάνι από λουλούδια, ένα βιβλίο με δικές τους ζωγραφιές και ένα σπιτάκι για τον Άκη το αρκουδάκι. Ο Γιάννης παρόλο που του αρέσει να μένει μόνος πολλές ώρες και το είχε ήδη αποκαλύψει στην Τένια γιατί θέλει να είναι ειλικρινής και να μην λέει ψέματα αν και ήταν Πρωταπριλιά, η συντροφιά της Τένιας του ήταν πολύ ευχάριστη γιατί τον κατανοούσε, τον αγαπούσε και του το εξέφραζε.
Καθώς προχωρούσαν, ξαφνικά μπροστά τους εμφανίστηκε ένας μεγάλος κύριος που κρατούσε μια φλογέρα, μάλλον θα ήταν βοσκός, κοντοστάθηκε να σκεφτεί αν τον ήξερε καθώς είχε εξέχουσα μνημονική ικανότητα, αλλά κατέληξε ότι τον έβλεπε για πρώτη φορά. Στον Γιάννη άρεσε πολύ η μουσική ειδικά κάποιοι ήχοι που είναι πολύ λεπτοί και διακριτοί σαν αυτόν της φλογέρας. Με αυτόν τον ήχο είναι σαν ένα χέρι να τον κρατά και να μην τον νοιάζει ούτε ποιος είναι δίπλα του ,ούτε ποιος τον παρατηρεί ,ούτε τίποτα, το μόνο που σκέφτεται και αναπολεί είναι η θάλασσα. Σαν να ρυθμίζεται ο εαυτός του και να ‘τρέχει στον αυτόματο’ χωρίς πραγματικά να σκέφτεται τίποτα.
Ο βοσκός πλησίασε και τους ψιθύρισε στο αυτί κάτι και έκανε με το χέρι του κίνηση να τον πιάσει στον ώμο, αλλά ο Γιάννης δεν αγαπά να τον ακουμπούν και είναι υπερευαίσθητος σε διάφορα ερεθίσματα, έχει αυτές την αισθητηριακές ιδιαιτερότητες. Έχει έναν φόβο για την αφή του αγνώστου αντικειμένου που δεν γνωρίζει. Ωστόσο, η Τένια ήρθε και τον πήρε από το χέρι και του εξήγησε ότι ο βοσκός είναι φίλος τους και ότι τους αγαπά. Ο Γιάννης έβαλε σαν όρο να του μάθει φλογέρα για να του αποδείξει ότι τον αγαπά και ο βοσκός πράγματι συμφώνησε.
Ήταν η καλύτερη λύση! Αγκαλιάστηκαν και προχώρησαν ευτυχισμένοι συνεχίζοντας το ταξίδι όλοι μαζί σφυρίζοντας στην μελωδία της φλογέρας και ο Γιάννηςς έκανε το δυνατό πλατάγισμα με τα δάχτυλα των χεριών του μπροστά στα μάτια των φίλων του χωρίς να ντρέπεται για αυτά που τον κάνουν να είναι ήρεμος και χαρούμενος …
*Παραμύθι εμπνεύσεως : Ερμίνα Ζανταρίδου, Υπεύθυνη ΚΔΑΠ μεΑ ‘ΗΛΙΑΝΘΟΣ’ και τα παιδιά του ΚΔΑΠ μεΑ ‘ΗΛΙΑΝΘΟΣ’
*Τα σκίτσα που ακολουθούν σχεδιάστηκαν από τον Εικαστικό του ΚΔΑΠ μεΑ ‘ΗΛΙΑΝΘΟΣ’ Χρήστο Φερλέ.