Xθες συμπληρώθηκαν χρόνια από την ημέρα (28η Οκτωβρίου 1940) που ο Ελληνικός λαός βροντοφώναξε το «ΟΧΙ» στους Ιταλούς του Μπενίτο Μουσολίνι.
Όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (Σεπτέμβριος 1939) μεταξύ των δυνάμεων του Άξονα (Γερμανία – Ιταλία – Ιαπωνία) και των Συμμάχων (Αγγλία – Γαλλία – Σοβιετική Ένωση, Η.Π.Α.) η Ελλάδα κράτησε στάση ουδετερότητας. Ωστόσο αυτή η ουδετερότητα δεν έμελλε να κρατήσει πολύ αφού στις 15 Αυγούστου του 1940οι Ιταλοί βύθισαν στο λιμάνι της Τήνου το Ελληνικό πολεμικό πλοίο «Ελλη». Οι επιθετικές βλέψεις των Ιταλών φάνηκαν λίγες εβδομάδες αργότερα όταν στις 28 Οκτωβρίου του 1940, ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα Γκράτσι ζήτησε από τον Έλληνα Πρωθυπουργό της χώρας Ιωάννη Μεταξά την παράδοση της Ελλάδας στις δυνάμεις του Άξονα. Τότε ήταν που ολόκληρη η Ελλάδα βροντοφώναξε το ιστορικό «ΟΧΙ».
Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος (Οκτώβριος 1940)
Το έπος του 1940 στην Αλβανία απέδειξε για μια ακόμη φορά την αυτοθυσία και τα τεράστια αποθέματα σθένους και θάρρους του Ελληνικού λαού.
Στις 28 Οκτωβρίου του 1940, οι Ιταλοί έκαναν εισβολή στα Ελληνοαλβανικά σύνορα. Τις πρώτες πέντε ημέρες και μέχρι να φτάσουν οι Ελληνικές εφεδρείες οι Ιταλοί είχαν φέρει καίρια πλήγματα στο Ελληνικό μέτωπο και προχωρούσαν απειλητικά στο εσωτερικό της χώρας.
Απελπιστική δε υπήρξε η κατάσταση στο μέτωπο της Πίνδου, όπου Ιταλοί Αλπινιστές απειλούσαν να κυριεύσουν το Μέτσοβο. Παρόλα αυτά οι Έλληνες στρατιώτες επέδειξαν μεγάλο θάρρος και με το σύνθημα «αέρα» απέκρουσαν τους εχθρούς και προέλασαν μέσα στα εδάφη της Αλβανίας, κατατροπώνοντας τους Ιταλούς και απελευθερώνοντας τα Ελληνικά εδάφη της Βόρειας Ηπείρου.
Τα υποβρύχια μας έδρασαν και αυτά και τορπίλισαν πολλά Ιταλικά μεταγωγικά πλοία. Θα πρέπει να τονισθεί η μεγάλη και σημαντική προσφορά των Γυναικών της Πίνδου που βοήθησαν σημαντικά τους Έλληνες στρατιώτες στο μέτωπο της Αλβανίας κουβαλώντας τους πυρομαχικά και φάρμακα. Σε λίγο η Κορυτσά και η Μοσχόπολη έπεσαν.
Ο Ελληνικός στρατός προχωρούσε από νίκη σε νίκη και έγραφε ιστορία στα βουνά της Αλβανίας. Οι Ιταλοί που πίστευαν πως μέσα σε λίγες μέρες θα καταλάμβαναν την Ελλάδα, κατατροπώθηκαν κατά κράτος.
Η Γερμανική εισβολή (Απρίλιος 1941)
Οι Γερμανοί, βλέποντας την ήττα των συμμάχων τους, εισβάλλουν στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941. Οι Έλληνες αντιστάθηκαν γενναία αλλά οι δυνάμεις τους ήταν πολύ λίγες μπροστά στην προηγμένη και αριθμητικά μεγαλύτερη πολεμική «μηχανή» των Γερμανών. Το αποτέλεσμα ήταν η συνθηκολόγηση της Ελλάδας στους Γερμανούς στις 24 Απριλίου 1941.
Ο αγώνας των Ελλήνων συνεχίζεται στην Κρήτη όπου αποσύρονται πολλές δυνάμεις Ελλήνων υποβοηθούμενες από τις συμμαχικές δυνάμεις Άγγλων και Νεοζηλανδών. Παρά τη μεγάλη αντίσταση που επέδειξαν οι Κρήτες αγωνιστές και οι σύμμαχοί τους, η Κρήτη έπεσε στα χέρια των Γερμανών. Από την στιγμή εκείνη ξεκινά για την Ελλάδα μια από τις σκληρότερες περιόδους της ιστορίας της, αυτή της Γερμανοϊταλικής κατοχής. Εκτός από τους Γερμανούς, οι Έλληνες είχαν να αντιμετωπίσουν και τους Βούλγαρους που είχαν υπό την κατοχή τους εδάφη της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (εκτός από το νομό Έβρου).
Το Ελληνικό κράτος υπέφερε αρκετά την περίοδο (1941 – 1944). Όμως δεν λύγισε και αντιστάθηκε στους Γερμανό – Ιταλούς. Στις πολιτείες ο λαός πολεμούσε τους κατακτητές με απεργίες και στα βουνά με την δημιουργία αντάρτικών σωμάτων. Οι αντάρτικες δυνάμεις τέθηκαν κάτω από την αρχηγία του συμμαχικού στρατηγείου, που είχε έδρα την Αίγυπτο.
Όταν ο Μ. Γλέζος και ο Λ. Σάντας ταπείνωσαν τη ναζιστική Γερμανία
Στις 30 Μαϊου του 1941 ο Μανώλης Γλέζος με τον Λάκη Σάντα κατεβάζουν τη Γερμανική σημαία από την Ακρόπολη και στέλνουν το δικό τους μήνυμα αντίστασης και πάλης εναντίον των κατακτητών.
Ξημερώματα της 30ης Μαΐου 1941 δύο 19χρονοι νέοι σκαρφαλώνουν στον Ιερό Βράχο και κατευθύνονται προς τον Παρθενώνα με στόχο να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία του Γ’ Ράιχ. Είχε συμπληρωθεί ένας μήνας από την παράδοση της Αθήνας στους Γερμανούς, που ολοκλήρωναν τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα με την κατάληψη της Κρήτης.
Ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας συλλαμβάνουν το παράτολμο σχέδιο ένα ανοιξιάτικο σούρουπο, όταν από το Ζάππειο αντίκρισαν την Ακρόπολη. Αποφασίζουν να το υλοποιήσουν, φροντίζοντας μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, αφού τυχόν αποτυχία σήμαινε θάνατο.
Οι δύο φοιτητές πηγαίνουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη και διαβάζουν ό,τι σχετικό υπάρχει με τον Ιερό Βράχο: τις σπηλιές, τις τρύπες και κάθε λογής χάρτες της Ακρόπολης. Γρήγορα, αντιλαμβάνονται ότι η μόνη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθήσουν για να μην γίνουν αντιληπτοί από τους Γερμανούς φρουρούς ήταν μέσω του Πανδρόσειου Άντρου.
Το πρωί της 30ης Μαΐου 1941, ο Γλέζος και ο Σάντας πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει. Οι Γερμανοί με προκηρύξεις κόμπαζαν για το κατόρθωμά τους. Ήταν η κατάλληλη στιγμή να δώσουν ένα αποφασιστικό χτύπημα στο γόητρο του κατακτητή. Θα δρούσαν το ίδιο βράδυ. Μόνα τους όπλα ένα φανάρι και ένα μαχαίρι.
Ώρα 9:30 το βράδυ. Η μικρή φρουρά της Ακρόπολης βρίσκεται στα Προπύλαια. Ο Γλέζος και ο Σάντας πηδούν τα σύρματα, σέρνονται ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και χρησιμοποιούν τις σκαλωσιές των αρχαιολόγων προκειμένου να ανεβούν.
Προχωρούν προς τον ιστό της σημαίας και για καλή τους τύχη εκείνη τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας φρουρός που θα μπορούσε να τους ανακαλύψει. Με γρήγορες κινήσεις κατεβάζουν το σύμβολο του Γ’ Ράιχ το οποίο μάλιστα ήταν τεραστίων διαστάσεων.
Διπλώνουν τη σημαία και ακολουθούν την ίδια διαδρομή προκειμένου να κατέβουν καταφέρνοντας να μη γίνουν αντιληπτοί για ακόμη μια φορά. Νωρίς το πρωί της επομένης η γερμανική φρουρά μένει εμβρόντητη μπροστά στο θέαμα του κενού ιστού. Οι γερμανικές αρχές διατάζουν ανακρίσεις, εκτελούν τους άνδρες της φρουράς και απαλλάσσουν τους Έλληνες διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής από τα καθήκοντά τους.
Η σβάστικα θα αντικατασταθεί μόλις στις 11 το πρωί, ωστόσο αυτές οι ώρες που ο ιστός παρέμεινε κενός αποτέλεσαν το πιο ισχυρό τονωτικό για το ηθικό των Ελλήνων. Στην ουσία η υποστολή του ναζιστικού συμβόλου αποτέλεσε την πρώτη αντιστασιακή πράξη στην κατεχόμενη Αθήνα και αποτέλεσε την απαρχή της οργάνωσης του αντιστασιακού κινήματος.
Το περιστατικό έγινε γνωστό μέσα από δύο ταυτόχρονες δηλώσεις του Μανώλη Γλέζου στον “Ριζοσπάστη” και του Λάκη Σάντα στην “Ελευθερία” στις 5 Μαρτίου του 1945.
Όπως ανέφερε ο αείμνηστος Λάκης Σάντας «εδώ είναι Ελλάδα. Είναι η μικρή χώρα που απ’ αυτή ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Είναι η χώρα που δίνει το παράδειγμα πάντα στις κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας».
Η απελευθέρωση
Μετά τις ήττες της στα κύρια μέτωπα από τις συμμαχικές δυνάμεις, η Γερμανική «Μηχανή» αναγκάζεται να συνθηκολογήσει. Μετά από τέσσερα χρόνια σκληρής κατοχής η Ελλάδα είναι ελεύθερη.
Η αντίσταση των Ελλήνων βοήθησε σημαντικά τις συμμαχικές δυνάμεις στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αφού καθυστέρησε την επίθεση των Γερμανών ενάντια στην Σοβιετική Ένωση που οδήγησε στην ήττα των Γερμανικών «Πάντσερ» που δεν μπόρεσαν να αντεπεξέλθουν στο βαρύ Ρώσικο χειμώνα. Οι Συμμαχικές δυνάμεις, μαζί τους και η Ελλάδα είχαν καταφέρει να νικήσουν το Φασισμό της Γερμανίας του Χίτλερ και το Ελληνικό έπος του 1940 στη Αλβανία εξυμνήθηκε από τις Συμμαχικές δυνάμεις.
Χαρακτηριστική είναι η φράση του Άγγλου Πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ: «Οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες και οι ήρωες σαν Έλληνες».
(Η Εθνική μας Αντίσταση διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον αγώνα κατά των κατακτητών).
