Γράφει ο Επίσκοπος Ωλένης
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Σήμερα Κυριακή τῶν Ἁγίων Θεοφόρων Πατέρων, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, τῶν συγκροτησάντων τήν ἐν Νικαίᾳ Ζ΄Οἰκουμενική Σύνοδον τό 787 μ. Χ., πού κατεδίκασαν τήν διδασκαλία τῶν εἰκονομά-χων καί ἐνέκριναν τήν ἐπαναφορά τῶν ἁγίων εἰκόνων ἐντός τῶν Ἱερῶν Ναῶν γιά λειτουργική χρήση.Ἑορτάζει ἐπίσης τόν Ὅσιον Θεοφάνην τόν Γραπτόν, Ἐπίσκοπον Νικαίας.
Ἔζησε τήν περίοδον τῆς εἰκονομαχικῆς ἔριδος, ἐγεννήθη εἰς τήν Μωαβίτιδα γῆν ἀνατολικά τῆς Νεκρᾶς Θαλάσσης, κατά τό ἔτος 778. Ἐξ ἀρχῆς ὁ Ὅσιος Θεοφά-νης ἔλαβε τήν μεγίστην εὐλογίαν παρά Θεοῦ νά ἔχει γονεῖς ἐνάρε-τους καί εὐλαβεῖς, ἐπιμελουμένους μετά σπουδῆς ὅλες τίς ἀρετές, ἐξαιρέτως δέ τήν ἀρετήν τῆς φιλοξενίας.
Ὁ Ὅσιος Θεοφάνης εἶχε καί ἕνα ἀδελφόν τόν Θεόδωρον, ὄντες εἰς ἀκμάζουσαν νεότητα καί δίχως νά ὑπολείπονται εἰς τήν πλήρη γνῶσιν τῆς ἱερᾶς καί θύραθεν σοφίας, ἐφλέχθησαν ὑπό τοῦ Θείου ἔρωτος καί τοῦ πόθου τῆς ἀγγελικῆς πολιτείας. Διά τοῦτο ἦλθαν εἰς τήν περιώνυμον Λαύραν τοῦ Ἁγίου Σάββα περί τό ἔτος 800, παρέ-μειναν δέ πλησίον τῆς Μονῆς εἴς τι κελλίον, εἰς τό ὁποῖον ἠγωνίζετο ὁ Θεῖος Μιχαήλ ὁ Σύγκελλος, ἄνδρας γεμάτος τῶν χαρίτων τοῦ Πνεύματος. Ἕνδεκα χρόνους ἔκαμαν οἱ Ἅγιοι εἰς τήν ὑπακοήν τῆς Μονῆς, καί ὑπερέβησαν ὅλους κατά τήν ἔνθεον πολιτείαν. Ἠξιώθη-σαν τοῦ ὑπέρτατου λειτουργήματος τῆς Ἱερωσύνης. Δύο χρόνους ἀργότερον (813) οἱ θεόπνευστοι ἄνδρες μετά καί τοῦ σοφωτάτου διδα-σκάλου των Μιχαήλ, ἀναλαμβάνουσι κατόπιν ἐντολῆς τοῦ Πατρι-άρχου τήν ἐκπλήρωσιν ἱερωτάτης καί ὑπευθύνου ἀποστολῆς διά θέ-ματα πίστεως (ἀντίκρουσιν τῆς αἱρετικῆς προσθήκης τοῦ filioque ὑπό Λατίνων Μοναχῶν) καί διά τήν οἰκονομικήν ἐνίσχυσιν τοῦ χειμα-ζόμενου Πατριαρχείου ὑπό τῶν Ἀράβων.
Ἡ παραμονή τῶν Ἁγίων στήν Κωνσταντινούπολιν συμπίπτει μέ τήν ἀναζωπύρωσιν τῆς εἰκονομαχικῆς ἔριδος (815) ἐπί Λέοντος Ἐ’ τοῦ Ἀρμενίου. Οἱ ὁμολογηταί ἀδελφοί ξεκινοῦν πλέον τήν μαρτυρικήν ὁδόν, ἡ ὁποία θά τούς ἀναδείξει μεγίστους φωστῆρες καί Μάρτυρες τῆς Ἀληθείας. Κατά τό διάστημα εἴκοσι ὁλοκλήρων ἐτῶν οἱ Ἅγιοι ὑφίστανται δεινότατα βασανιστήρια καί φυλακίσεις. Ἐξορίζονται δυό φορές, σύρονται σέ δημόσιες δίκες, μαστιγώνονται σκληρά. Ὑπέμει-ναν ὅμως οἱ ὅσιοι, φυλακές, ναυάγια, λιμούς, ψύχος, ραβδισμούς, πληγές, ραπίσματα, κ.λ.π. Ἰδιαιτέρως κατά τήν τελευταίαν ἐξορίαν ἐπί τοῦ θεομάχου Θεοφίλου (834-836), οἱ μακάριοι ἐκόσμησαν ἔτι περισσότερον τά πολύαθλα σώματά των διά τῶν στιγμάτων τοῦ μαρτυρίου καί ἐκάλλυναν τίς ἅγιες ψυχές των μέ τήν ὑπομονήν καί καρτερίαν. Στούς ἐκβιασμούς τοῦ Αὐτοκράτορος οἱ Ἅγιοι ἀπαντοῦν μέ παρρησία: «Γίνωσκε, ὅτι ὅταν ὑπάγωμεν εἰς τόν Παράδεισον καί μᾶς ἴδωσι τά Χερουβίμ, θέλουσιν εὐλαβηθεῖ τάς ὄψεις ἡμῶν, καί θά μᾶς κάμουσιν τόπον νά εἰσέλθωμεν εὐφραινόμενοι, ἐπειδή ἄλλος τις ποτέ δέν ἠξιώθη ὡς ἡμεῖς νά χαράξωσι διά τόν Δεσπότην Χριστόν τήν ὄψιν αὐτοῦ».
Οἱ Αὐτάδελφοι Ἅγιοι Θεόδωρος καί Θεοφάνης παρέδωσαν τήν ἁγία τους ψυχήν τό 841 καί τό 850 ἀντίστοιχα.
Τόν σταυρόν τοῦ μαρτυρίου τους σήκωσαν οἱ Ἅγιοι μέ πίστη καί αἰσιοδοξία καί δύναμη, πού τήν ἀντλοῦσαν ἀπό τόν σταυρό τοῦ Κυρίου. Ὁ Ὁποῖος εἶναι ὅπλο ἐνάντια σέ ὅλους τούς πειρασμούς καί τίς μεθόδους τοῦ διαβόλου, ἐνάντια στά πάθη πού μᾶς ὁδηγοῦν σέ φιλονικίες. Ὁ σταυρός εἶναι ὅπλο ἐναντίον τοῦ διαβόλου, στό βαθμό πού δυναμώνει μέσα μας τό πνεῦμα τῆς θυσίας, τῆς κοινωνίας μέ τό Θεό καί μεταξύ μας. Μόνο ὁ σταυρός, πού τιθασεύσει τά ἐγωϊστικά πάθη μας, μπορεῖ νά φέρει μία διαρκή εἰρήνη ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους καί στούς λαούς.
Οἱ Ἅγιοι Πατέρες πρεσβεύουν, ὅτι ἡ θέα τοῦ Θεοῦ μέσα στόν κόσμο, ἐξαρτᾶται ἀπό τόν καθαρμό ἀπό τά πάθη μας. Αὐτή ἡ ἰδέα ἀναπτύχθηκε θεωρητικά ἀπό τόν ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή. Κατ’ αὐτόν, ὅταν κοιτάζουμε τά πράγματα καθαροί ἀπό πάθη, ἀποκαθι-στοῦμε τό ἀληθινό τους νόημα, δηλαδή τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ σ’αὐτά ὡς Δημιουργοῦ. Λέγει: «Νόημα ἐστίν ἐμπαθές, λογισμός σύν-θετος ἀπό πάθους καί νοήματος. Χωρίσωμεν τό πάθος ἀπό τοῦ νοή-ματος καί ἀπομένει ὁ λογισμός ψιλός. Χωρίζομεν δέ δι’ ἀγάπης πνευ-ματικῆς καί ἐγκρατείας, ἐάν θέλωμεν».(Μαξίμου Ὁμολ. Ρ.G. 90, 1029).
Ὅταν ἀναλάβουμε τό σταυρό, γινόμαστε μέ τή δύναμή του «καινή κτίσις», ὅπως λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος (Β’ Κορ. 5,16-17).
Αὐτό καλούμεθα νά γίνουμε καί ἐμεῖς. Ἀφοῦ σκοπός μας εἶναι ἡ θέωση, καλοῦμεθα νά ἑνωθοῦμε μέ τόν Θεόν καί νά γίνουμε κληρονόμοι τῆς Βασιλείας Του. ΑΜΗΝ.
