Γράφει ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος
(Καθηγητής, Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Πατρών )
Το Πάσχα, πέρα από τη θεμελιώδη του σημασία για τη χριστιανική πίστη, είναι μια στιγμή βαθύτατου στοχασμού για τον άνθρωπο και την κοινωνία.
Η Ανάσταση του Χριστού δεν αποτελεί μόνο το αποκορύφωμα του θείου δράματος αλλά και ένα διαχρονικό σύμβολο μετάβασης. Από τον πόνο στη λύτρωση, από το σκοτάδι στο φως, από την παρακμή στη δημιουργία.
Πρόκειται για μια πανανθρώπινη εικόνα αναγέννησης και ως τέτοια μπορεί να αποκτήσει καθοριστική σημασία σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται διαρκώς.
Αποτελεί πρόκληση, τόσο προσωπική όσο και συλλογική, με άμεση σύνδεση στην κοινωνική πρόοδο, την οικονομική ανάπτυξη και την εθνική ευημερία.
Η Ανάσταση του Χριστού, σύμβολο της υπέρβασης του πόνου και της ήττας, αποτελεί αφορμή για σκέψη πάνω σε θεμελιώδη ζητήματα.
Ποια είναι η κατεύθυνση της κοινωνίας μας;
Πώς ορίζουμε την πρόοδο; Και γιατί, παρά την επιμονή του ελληνικού λαού, η πραγματική ευημερία παραμένει ζητούμενο;
Τι σημαίνει, λοιπόν, «Ανάσταση» για μια κοινωνία που αγωνίζεται να σταθεί στα πόδια της;
Μπορεί ο συμβολισμός της να μετατραπεί σε πολιτική και κοινωνική πράξη;
Η σημερινή Ελλάδα στέκεται μπροστά σε ένα παράδοξο.
Από τη μία πλευρά, διαθέτει δημιουργικό ανθρώπινο δυναμικό, στρατηγική θέση, πολιτιστικό πλούτο και τεράστιες δυνατότητες.
Από την άλλη, εξακολουθεί να παλεύει με χρόνιες παθογένειες, κοινωνικές ανισότητες και θεσμικές αδυναμίες. Οι πολίτες βιώνουν καθημερινά την απόσταση ανάμεσα στις υποσχέσεις της πολιτείας και στην πραγματικότητα που τους περιβάλλει.
Εξ αυτού του λόγου, εύλογα τα ερωτήματα:
Μπορεί μια κοινωνία να αναστηθεί χωρίς ουσιαστική αλλαγή;
Μπορεί να εμπεδωθεί εμπιστοσύνη όταν οι πολιτικές δεν αποδίδουν τα αναγκαία αποτελέσματα;
Μεταφορικά και με τον δέοντα σεβασμό, η «Ανάσταση» είναι συλλογική απαίτηση.
Είναι η αναγνώριση ότι το σημερινό μοντέλο δεν επαρκεί. Ότι η ευημερία δεν μπορεί να ορίζεται μόνο ως αριθμητική αύξηση του ΑΕΠ αλλά ως εμπειρία καθημερινής αξιοπρέπειας. Πραγματική ανάπτυξη σημαίνει ποιοτική εκπαίδευση, ανθεκτικό σύστημα υγείας, ενεργή στήριξη της οικογένειας, πολιτιστική ζωντάνια, δίκαιη κατανομή ευκαιριών.
Είναι σαφές πως οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν τα θεμέλια αυτής της πολύπλευρης προόδου.
Παρά τα κάποια επιμέρους θετικά βήματα, απουσιάζει μια μακρόπνοη στρατηγική με σταθερό κοινωνικό προσανατολισμό.
Αντί για μεταρρυθμίσεις με ουσία, συχνά παρατηρούμε αποσπασματικές κινήσεις, εστιασμένες στο επικοινωνιακό όφελος.
Η πολιτική οφείλει να αναλάβει το βάρος της πραγματικότητας.
Δεν αρκεί να διαχειρίζεται τις κρίσεις. Πρέπει να προλαμβάνει τις αιτίες τους.
Δεν αρκεί να υπόσχεται ανάπτυξη. Πρέπει να δημιουργεί συνθήκες βιώσιμης ευημερίας για όλους.
Η αναγέννηση της χώρας απαιτεί θάρρος, θεσμική σοβαρότητα, κοινωνική ενσυναίσθηση και προσήλωση στη δικαιοσύνη.
Και οι πολίτες; Έχουν κι αυτοί ρόλο.
Η πρόοδος δεν είναι προϊόν ανάθεσης αλλά συμμετοχής. Απαιτεί εγρήγορση, κριτική σκέψη, ενεργή παρουσία. Χωρίς κοινωνική συνείδηση, ακόμα και οι πιο καλές πολιτικές μένουν μετέωρες.
Μπορούμε, άραγε, να κάνουμε την «Ανάσταση» αρχή μιας νέας πορείας;
Μπορούμε να μετατρέψουμε το συμβολικό φως σε αληθινή κατεύθυνση;
Αν θέλουμε μια Ελλάδα πιο δίκαιη, πιο λειτουργική, πιο ανθρώπινη, η απάντηση πρέπει να είναι Ναι. Αρκεί να υπάρξει πολιτική και κοινωνική βούληση.
Αυτό το Πάσχα ας αφήσουμε την «Ανάσταση» να μας εμπνεύσει. Όχι ως μια τελετουργική επανάληψη αλλά ως ευκαιρία για ουσιαστικό επαναπροσδιορισμό.
Ας στοχαστούμε τι μας λείπει και τι μπορούμε να οικοδομήσουμε.
Η ευημερία δεν είναι δώρο. Είναι κατάκτηση. Και η Ανάσταση, φέτος, ας γίνει η πρώτη πράξη αυτής της κατάκτησης.
Καλό Πάσχα σε όλους μας
