Γράφει ο Μπάμπης Καραντώνης
(Sales executive and Marketing Manager)
Η ηγεσία είναι ένα από τα πλέον συνηθισμένα, κοινότοπα αλλά ταυτόχρονα λιγότερο κατανοητά φαινόμενα πάνω στη γη. Πρόκειται για χάρισμα με προέλευση ανεξερεύνητη, που στα μάτια των πολλών μοιάζει ασύλληπτο, άπιαστο, ανέφικτο, αλλά είναι και τέχνη, μιας και η διεγερμένη φαντασία ενός ηγέτη έχει σχέση και επηρεάζει τη λήψη αποφάσεών του έχει δε άμεσα να κάνει με τα μακροχρόνια οράματα και τις προοπτικές που εμπεριέχονται στη στρατηγική σχεδίαση που αφορά το μέλλον της επιχείρησης.
Τα βασικά γνωρίσματα του ηγέτη-manager είναι:
- η αντιληπτική ικανότητα σχετικά με επερχόμενες καταστάσεις ή γεγονότα με ταυτόχρονο προσανατολισμό στο στόχο και την αποστολή της επιχείρησης,
- η ανθρώπινη ικανότητα που αφορά τον χειρισμό του ανθρώπινου δυναμικού και
- οι γνώσεις, η εμπειρία και οι δεξιότητες που διαθέτει και τον βοηθούν στη γρήγορη και σωστή λήψη αποφάσεων.
Είναι γεγονός ότι η ηγεσία στερείται τυποποίησης αναφορικά με τις μεθόδους που εφαρμόζει και τον εν γένει τρόπο λειτουργίας της. Δεν διδάσκεται αλλά μαθαίνεται μέσα από την πορεία έργου και την επιτυχημένη διαδρομή ενός ηγέτη. Η ανάγκη για την αναζήτηση ενός ικανού μάνατζερ είναι πραγματική, η επιθυμία ωστόσο αναζήτησης ενός ηγέτη είναι βαθύτερη και αποτέλεσμα ιστορικής διαδικασίας.
Ο τρόπος του «σκέπτεσθαι» και «ενεργείν», το Concept, τα κίνητρα και η προσωπική τους ιστορία είναι από τα πρώτα διαφοροποιητικά στοιχεία που συνοδεύουν την παρουσία ενός ηγέτη.
Το έργο του δεν συμβαδίζει σίγουρα με την καθημερινότητα και η ευθύνη του προστρέχει στο μέλλον. Οι πράξεις, οι ενέργειες και οι αποφάσεις του στοχεύουν στη δημιουργία ενός ιδανικού πλαισίου, μέσα από τη σύζευξη της πολυμορφίας της παγκόσμιας οικονομίας και πολιτικής, στον ραγδαία εναλλασσόμενο ρυθμό τεχνολογικής εξέλιξης, με μια στάση υποδειγματικά μετριοπαθή και ευαίσθητη στην κατεύθυνση μιας προοπτικής που θα αλλάξει προς το καλύτερο το υπάρχον status των επιχειρήσεων.
«Το μάνατζμεντ συνίσταται στην αξιολόγηση της κατάστασης, στον προσδιορισμό στόχων και σκοπών, στην ανάπτυξη στρατηγικών για την επίτευξη στόχων, στη συγκέντρωση των απαιτουμένων πόρων, στον Προγραμματισμό, Οργάνωση, Καθοδήγηση, Συντονισμό και Έλεγχο όλων των προηγουμένων ενεργειών ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι και οι σκοποί, που έχουν προτεθεί, με αποτελεσματικότητα».
Ο ρόλος του μάνατζερ σχετίζεται με την παρακολούθηση της διαδικασίας και του τρόπου υλοποίησης των διαφόρων προγραμματισμένων ενεργειών από στελέχη της επιχείρησης που έχουν αναλάβει συγκεκριμένους ρόλους. (Ο μάνατζερ παράγει έργο με την εργασία των άλλων).
Δεν απαιτείται λοιπόν ιδιαίτερη σοφία ή επικοηρωϊκές κινήσεις από κάποιον μάνατζερ, αλλά συστηματική δουλειά, ευφυΐα, συνθετική και αναλυτική ικανότητα όπως και καλή επικοινωνιακή προσέγγιση.
Από την άλλη, ο ρόλος του ηγέτη-μάνατζερ σχετίζεται περισσότερο με συναισθηματικές καταστάσεις και ερεθίσματα, με ιδέες και οράματα, γι’ αυτό το λόγο και οι ηγέτες γίνονται αντικείμενα θαυμασμού ή απόλυτης ταύτισης των ιδεών τους, μπορεί όμως να συμβεί και το αντίθετο.
Όλα αυτά ωστόσο, πόσο σχέση, άραγε, μπορεί να έχουν με την ενίσχυση των προσωπικών κινήσεων (Incentives) και κατά συνέπεια με την αύξηση της παραγωγικότητας και την υψηλή αποδοτικότητα στο επιχειρησιακό περιβάλλον;
Ηγέτης είναι αυτός που, με τον τρόπο του, αφυπνίζει επιθυμίες, επεμβαίνει στις διαθέσεις και προκαλεί την φαντασία, υποδεικνύοντας στάσεις και τακτικές, κατευθύνοντας στην ουσία ο ίδιος την πορεία των άλλων.
Τo αναχρονιστικό Leadership style που προέκυψε από τη Βιομηχανική Επανάσταση και μετέπειτα και το οποίο χαρακτηρίζεται από Προσωποκεντρισμό, απόλυτες θέσεις, τακτικές μαστιγίου και καρότου, καισαρισμό, ελλειπή πληροφόρηση και περιορισμένη επικοινωνία, έχει πλέον παρέλθει.
Τον απόμακρο, μοναρχικό και αυταρχικό Super Manager αντικατέστησε ένα Leadership style που βασίζεται σε αρχές και αξίες με νέες νόρμες και συμπεριφορές που θα συνταιριάξουν με την στρατηγική των επιχειρήσεων. Οι ηγέτες αυτοί (role Models), με προσωπικότητα, δεξιότητες, διεισδυτικότητα και ικανότητα να δίνουν λύσεις, θεωρούν τον ανθρώπινο παράγοντα πολύτιμη παράμετρο επιτυχίας, όπου έχοντας εξασφαλίσει την ενεργητική του συμμετοχή στην επιχείρηση, θα οδηγήσουν σε ένα νέο modus operandi που θα διασφαλίσει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας-πληροφόρησης, μοντέρνους τρόπους αντιμετώπισης των καταστάσεων και σύγχρονες στρατηγικές.
Μεταξύ των έμφυτων χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των ηγετών που διακρίνουμε, σε οποιονδήποτε τομέα και αν δραστηριοποιούνται, είναι:
Α. Η κυριαρχική τάση να διακριθούν, να ξεχωρίσουν και να κατακτήσουν
Β. Η ευφυΐα, η οξύτητα, ο υψηλός δείκτης νοημοσύνης και η ευστροφία.
Γ. Η ευελιξία και η ικανότητα δημιουργίας ισχυρών ανθρώπινων-κοινωνικών σχέσεων.
Ο ηγέτης στη σύγχρονη εποχή είναι ένα πρόσωπο με ευρύτερες γνώσεις και αντιλήψεις, αντιμέτωπος με μια σειρά προβλημάτων που του επιτρέπουν να προσαρμόζει τις εξειδικευμένες γνώσεις των συνεργατών του, στα πρότυπα που εκείνος έχει σαφώς οριοθετήσει. Πρέπει να είναι πρωτογενής, πρωτοπόρος και πρωτότυπος, μορφοποιώντας ιδέες και έννοιες που διεγείρουν ανθρώπους, αναπτύσσοντας και προωθώντας παράλληλα πρακτικές επιλογές που στηρίζονται σ’ αυτές τις έννοιες.
Ο ηγέτης είναι ένα μίγμα έμφυτων και επίκτητων γνωρισμάτων-προσόντων που τα αξιοποιεί, τα θέτει σε καθημερινή διαδικασία, εφαρμογή και κρίση από την ίδια την κοινωνία.
Τα προσόντα ενός ηγέτη είναι ιδιαιτέρως συγκεκριμένα και απτά, από τις πιο απλές, καθημερινές κινήσεις του μέχρι τις περισσότερο πολύπλοκες και δύσκολες καταστάσεις που απαιτούν την ενεργό παρουσία του.
Τα κύρια προσόντα ενός ηγέτη-μάνατζερ είναι:
Α. Η Ικανότητα μετάδοσης εμπνευσμένων οραμάτων και προοπτικών, που συμπαρασύρουν τις τύχες μιας επιχείρησης και των ανθρώπων της.
Β. Η Πρόκληση των αλλαγών και η Αξιοποίηση των ευκαιριών με μεγάλα επιτεύγματα.
Γ. Ο Σαφής Προσδιορισμός Στόχων και Στρατηγικής διαδικασίας επίτευξης αυτών των στόχων.
Δ. Η Ανάπτυξη δημιουργικής σκέψης και φαντασίας.
Ε. Το Θάρρος της γνώμης και η Νίκη του φόβου και της δειλίας.
ΣΤ. Η Πρόταξη ηθικών αρχών και αξιών.
Ζ. Ο Σεβασμός στα δικαιώματα των άλλων.
Η. Η Επιμονή και η Υπομονή.
Θ. Η Ψύχραιμη και Ρεαλιστική αντιμετώπιση των Προβλημάτων.
Ι. Η Συναίσθηση του Χρέους, η Ανάληψη Ρίσκου σε δύσκολους καιρούς και η Λήψη Αποφάσεων.
Κ. Η Θετική Στάση και η Αυτοπεποίθηση.
Λ. Η Σοφία που τον διακρίνει.
Αναμφισβήτητα ο ηγέτης είναι μια στρατηγική προσωπικότητα που διαθέτει δύο βασικές ικανότητες, αφενός μεν, να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί πλήρως την ουσία των γεγονότων, δίχως να επηρεάζεται από τρέχουσες αντιλήψεις, προκαταλήψεις ή συμπεριφορές, αφετέρου δε, να αποφασίζει γρήγορα και σωστά και να εφαρμόζει τις αποφάσεις του δίχως φόβο και δισταγμό.
Χρέος της ηγεσίας δεν είναι μόνο να λέει αλλά και να οδηγεί στο σωστό, μέσα από τη διαδικασία δημιουργίας συναρπαστικών οραμάτων που καθημερινά μετατρέπονται σε πράξη.
