Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η Διεθνής Ημέρα Μουσείων (18η Μαΐου), η οποία καθιερώθηκε από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) ήδη από το 1977, γιορτάζεται «ψηφιακά», μέσω εφαρμογών και δράσεων που θα αναρτηθούν σε ιστοσελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το θέμα του φετινού εορτασμού, σαφώς αναδειχθέν από την εμπειρία της πανδημίας, είναι «Το Μέλλον των Μουσείων: Αναστοχασμός και Επανεκκίνηση». Είναι γεγονός ότι η λειτουργία των μουσείων αλλά και ο χώρος του πολιτισμού στην ολότητά του δέχτηκε τεράστιο πλήγμα, ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο τομέα, παγκοσμίως και οι επιπτώσεις από το πολύμηνο και καθολικό lockdown των χώρων πολιτισμού δυστυχώς θα φανούν στο απώτερο μέλλον.
Άνοιξαν λοιπόν τις πόρτες τους στο κοινό τα μουσεία που μήνες ολόκληρους παρέμεναν ερμητικά κλειστά ως μέσο προφύλαξης για τη διασπορά της νόσου. Την ίδια περίοδο που οι εργαζόμενοι στοιβάζονταν κυριολεκτικά στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς η κυβέρνηση στάθηκε ανίκανη να θεσπίσει κατάλληλα υγειονομικά πρωτόκολλα και να μεριμνήσει για την τήρησή τους στους χώρους πολιτισμού. Προτίμησε να βάλει λουκέτο. Ήταν σίγουρα πιο εύκολο! Σε συνδυασμό μάλιστα και με την υποχρηματοδότησή τους, ήταν και πιο οικονομικό!
Την ίδια ακριβώς περίοδο οι εργασίες για την ολοκλήρωση του Ολυμπιακού Μουσείου Αθήνας προχωρούσαν ταχύρρυθμα με αποτέλεσμα το μουσείο να ανοίξει τις πύλες του μαζί με τα υπόλοιπα. Η Lamda Development S.A. (μέλος του Ομίλου Λάτση), με περισσή περηφάνια για την «προσφορά» της στον πολιτισμό και σε άψογη συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, στεγάζει το μουσείο στους χώρους του Golden Hall στο Μαρούσι! Γιατί μ’ αυτήν την κυβέρνηση το είδαμε και αυτό! Μουσείο, το οποίο μάλιστα φιλοδοξεί να αποκτήσει διεθνή εμβέλεια, στον ίδιο χώρο με πολυκαταστήματα! Και γιατί όχι; Αφού σύμφωνα με το νεοφιλελεύθερο αφήγημα ο πολιτισμός είναι πρωτίστως οικονομικό μέγεθος!
Είδαμε ταυτόχρονα και κάτι ίσως ακόμη πιο τραγικό: την απόπειρα της κυβέρνησης να «αποκρατικοποιήσει» τα πέντε εμβληματικότερα ελληνικά μουσεία μετατρέποντάς τα σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, στα οποία το Δ.Σ. θα διορίζεται από τον εκάστοτε υπουργό και οι διευθυντές δεν θα είναι μόνο στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Θα επιλέγονται με διεθνή διαγωνισμό, αν δεν καταλήξει κι εδώ να διορίζονται απευθείας από τον/την υπουργό Πολιτισμού! Ο κίνδυνος να επεκταθεί το προτεινόμενο νομικό καθεστώς σε όλα τα μουσεία είναι κάτι περισσότερο από ορατός. Ευτυχώς για την ώρα το σχέδιο νόμου δεν έχει ακόμη κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή κι αυτό το χρωστάμε στις έντονες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις των ίδιων των εργαζομένων και φυσικά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Δυστυχώς δεν είχε την ίδια τύχη το νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, το οποίο υπερψηφίστηκε απ’ τη ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ και το οποίο προβλέπει την εξαγωγή των ελληνικών αρχαιοτήτων σε μουσεία ή άλλα ιδρύματα του εξωτερικού για 25 +25 χρόνια! Η πολιτική αυτή, ολέθρια για τα περιφερειακά και όχι μόνο μουσεία, διασπά την ακεραιότητα των μουσειακών συλλογών και αντιμετωπίζει τις αρχαιότητες και τα έργα τέχνης ως απλά εξαγώγιμα προϊόντα. Ταυτόχρονα, θέτει ανυπέρβλητα εμπόδια στη διεξαγωγή της ακαδημαϊκής έρευνας και στερεί από ολόκληρες γενιές Ελλήνων τη δυνατότητα να γνωρίσουν την πολιτιστική τους κληρονομιά.
Η φετινή επέτειος συμπίπτει χρονικά με το άνοιγμα των μουσειακών χώρων στο κοινό και το άνοιγμα των μουσείων συμπίπτει στη χώρα μας με το άνοιγμα του τουρισμού! Ακόμη και οι πιο αδαείς αντιλαμβάνονται ότι ο συγχρονισμός δεν είναι καθόλου τυχαίος. Αντιθέτως, καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται και διαχειρίζεται την πολιτισμική μας κληρονομιά! Ως τουριστική attraction!
Εν ολίγοις: η κυβέρνηση της ΝΔ διά της υπουργού της και των μεθοδεύσεών της επιδιώκει την αλλοίωση της ιστορικής φυσιογνωμίας των μουσείων, την αποκοπή από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, τη βίαιη διακοπή της διοικητικής συνέχειας των υπηρεσιών των μουσείων, την πλήρη εμπορευματοποίησή τους και εν τέλει την υποβάθμιση και απαξίωσή τους. Επιδιώκει να συγκεντρώσει τον πολιτισµό στα χέρια λίγων, αφήνοντας το µεγαλύτερο µέρος της κοινωνίας και της χώρας σε µια πολιτιστική έρηµο.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το μουσείο είναι κοινωνικό αγαθό, χώρος ανοιχτού διαλόγου, διαφορετικής έκφρασης με τη συμμετοχή της κοινότητας. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι κοινωνικό αγαθό που συνδέεται με τη βιώσιμη ανάπτυξη και όχι εμπορεύσιμο προϊόν που υπηρετεί το κέρδος συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στηλιτεύει κάθε προσπάθεια που οδηγεί στην υποβάθμιση και απαξίωσή της. Εναντιώνεται σε κάθε προσπάθεια που ενισχύει τις πολιτισμικές ανισότητες και διακρίσεις.
Νομαρχιακή Επιτροπή ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ηλείας
Τμήμα Παιδείας – Πολιτισμού
