Τρίτη του Πάσχα και όπως κάθε χρόνο στον ιστορικό Ιερό Ναό της Παναγίας της Καθολικής (ο οποίος είναι μνημείο του 12ου αιώνος), εορτάστηκε λαμπρά η Σύναξη της «Παναγίας της Καθολικής», για την ανάμνηση του θαύματος στην πόλη της Γαστούνης κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας (1767).
Την Αναστάσιμη Πανηγυρική Θεία Λειτουργία, πλαισιούμενος υπό του Ιεροκήρυκος της Ιεράς Μητροπόλεώς μας Πανοσιολογιοτάτου Αρχιμανδρίτου π. Φιλαρέτου Σπανοπούλου και των Αιδεσ. π. Χαραλάμπους Δέρβου, π. Ηλία Κουμπαρούλη, π. Κωνσταντίνου Θεοδωρόπουλου και π. Γεωργίου Χαρδαβέλα, τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Γερμανός, ο οποίος παράλληλα κήρυξε επίκαιρα και εποικοδομητικά τον Θείο Λόγο. Κατά την λιτάνευση της Ιερής εικόνας προέστη ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ωλένης κ. Αθανάσιος, η οποία μεταφέρθηκε στον νεοαναγειρόμενο Ιερό Ναό των Αγίων Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, με την συνοδεία των Φιλαρμονικών Γαστούνης και Βαρθολομιού, παρουσία των Πολιτικών αρχών, με επικεφαλής τον αξιότιμο Δήμαρχο Πηνειού κ. Ανδρέα Μαρίνο, τους Βουλευτές κ. Ανδρέα Νικολακόπουλο, κ. Θεοδώρα-Διονυσία Αυγερινοπούλου, κ. Μιχάλη Κατρίνη και κ. Διονύσιο Καλαματιανό, καθώς επίσης και πλήθους ευλαβών και φιλεόρτων Χριστιανών της πόλης της Γαστούνης και της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Πηνειού.
Σύμφωνα με τον θρύλο την Δευτέρα του Πάσχα του 1767, εορτή της Παναγίας μας και ξημερώνοντας η Τρίτη του Πάσχα αναμενόταν μεγάλο κακό σαν εκδίκηση στους ραγιάδες που άρχισαν να επαναστατούν κατά των Οθωμανών κατακτητών. Ο Πασάς της περιοχής θέλοντας να τιμωρήσει τους Έλληνες για την ανυπακοή τους, έστειλε έναν ανώτερο στρατιωτικό τον αποκαλούμενο «Αράπη», με την εντολή να καταστρέψει την Ιερή Εικόνα της Παναγίας στην Καθολική της Γαστούνης. Όμως καθώς ετοιμαζόταν να της φέρει το πρώτο χτύπημα αυτός εξαφανίσθηκε. Το περιστατικό αυτό γέμισε τρόμο και αγωνία τους υπόδουλους Έλληνες και κατοίκους της Γαστούνης, καθώς πίστευαν ότι η οργή του Πασά θα ξεσπάσει επάνω τους. Έτσι όλοι οι Χριστιανοί της περιοχής με επικεφαλής τον Ιερό Κλήρο, ξενύχτησαν προσευχόμενοι. Το επόμενο πρωί «ο Αράπης», βρέθηκε αναίσθητος στα σκαλιά της Εκκλησίας, ενώ στα χέρια του κρατούσε ένα κλαδί φοίνικα. Όταν συνήλθε διηγήθηκε μία ιστορία που έκανε όλους να μιλήσουν για θαύμα. Σύμφωνα με τα όσα είπε ο «Αράπης», μόλις πήγε να χτυπήσει την Ιερή και Θαυματουργή Εικόνα η Παναγία εμφανίσθηκε μπροστά του και τον μετέφερε στην Αραβία από εκεί που καταγόταν.
Συναντήθηκε με την αδελφή του Πασά, η οποία του έδωσε και το κλαδί του φοίνικα για να το δώσει στον αδερφό της. Μόλις ο Πασάς έμαθε την ιστορία, χάρισε τον Ιερό Ναό στους κατοίκους της περιοχής μαζί με μεγάλη γεωργική έκταση και από τότε σταμάτησε να τους ενοχλεί και να τους απειλεί. Το δε «κάψιμο του Αράπη», κρεμασμένο στο κωδωνοστάσιο του Ναού και γεμάτο πυροτεχνήματα αυτή την ημέρα, που φέτος για τεχνικούς λόγους δυστυχώς δεν κατέστη δυνατόν να κατασκευασθεί, συμβολίζει την απαλλαγή της περιοχής της Γαστούνης, από την αγριότητα που έφερε ο Ιμπραήμ.
Π. Νικόλαος Κατσηδήμας.
