Τον διαχρονικό ρόλο της Ελλάδας ως σταθερής περιφερειακής δύναμης στη Μεσόγειο, ανέδειξε η Βουλευτής Ηλείας της Νέας Δημοκρατίας, Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, στην ομιλία της κατά την διάρκεια της Κοινής Συνεδρίασης της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων, με αντικείμενο την παρουσίαση της Κοινής Ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο «Σύμφωνο για τη Μεσόγειο – Μία Θάλασσα, Ένα Σύμφωνο, Ένα Μέλλον».
Στην τοποθέτησή της, η κ. Αυγερινοπούλου επεσήμανε ότι η χώρα μας λειτουργεί ως πυλώνας συνεργασίας, ειρήνης και σταθερότητας, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και με την ισχυρή ελληνική ναυτιλία να ενισχύει το γεωπολιτικό της αποτύπωμα. Τόνισε ότι το νέο Σύμφωνο συγκεντρώνει για πρώτη φορά σε ενιαίο πλαίσιο πολλές από τις υφιστάμενες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των νοτίων εταίρων, βασισμένο στην αρχή της κοινής συνδιαμόρφωσης.
Αναφερόμενη στον πυλώνα που αφορά τους ανθρώπους της Μεσογείου, υπογράμμισε τη σημασία της επένδυσης στη νεολαία, στις γυναίκες, στους επιστήμονες και στους εργαζομένους, σημειώνοντας πως η δημιουργία ενός Μεσογειακού Πανεπιστημίου και νέων ερευνητικών κέντρων αποτελεί μια ευκαιρία που η Ελλάδα οφείλει να διεκδικήσει. Σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις ανθεκτικές οικονομίες, στάθηκε στη σκληρή πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης, στη ρύπανση των θαλασσών και στη διαρκή ανάγκη για πράσινες υποδομές, καθαρή ενέργεια, κυκλική οικονομία και προστασία της βιοποικιλότητας, τονίζοντας πως η βιώσιμη γαλάζια οικονομία αποτελεί πλέον κορυφαία προτεραιότητα για την Ευρώπη και τη Μεσόγειο.
Για τον τομέα της μετανάστευσης και της ασφάλειας, επεσήμανε τη σημασία μιας ολιστικής προσέγγισης που περιλαμβάνει ισχυρή διαχείριση συνόρων, αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης, προστασία ευάλωτων ομάδων και δημιουργία περιφερειακού φόρουμ ειρήνης και ασφάλειας, ενισχύοντας τη στρατηγική αυτονομία της περιοχής. Τόνισε ότι η εφαρμογή των δράσεων του Συμφώνου απαιτεί σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στο πλαίσιο της φιλοσοφίας Team Europe και πως στο μέλλον η πρωτοβουλία μπορεί να επεκταθεί σε νέες γεωγραφικές ζώνες, διευρύνοντας τη γεωπολιτική ακτινοβολία της Μεσογείου.
Κλείνοντας, η κ. Αυγερινοπούλου υπογράμμισε ότι η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστήσει σε αυτή τη νέα μεσογειακή στρατηγική, συμβάλλοντας ενεργά στη διαμόρφωση μιας περιοχής ειρηνικής, ασφαλούς και βιώσιμης, προς όφελος των λαών και του κοινού μας μέλλοντος.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλία της:
Η Ελλάδα παραδοσιακά αποτελεί μια σημαντική περιφερειακή δύναμη στη Μεσόγειο και διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ευρύτερη γειτονιά μας. Ασκεί περιφερειακή ηγεσία με θετικό πρόσημο, μεταφέροντας τις αξίες του ελληνικού πολιτισμού, με πνεύμα συνεργασίας και καλής γειτονίας, τηρώντας το Διεθνές Δίκαιο, ενώ η ισχυρή ναυτιλία μας ενισχύει το γεωπολιτικό μας αποτύπωμα. Συμμετέχουμε ενεργά στην Ευρω-Μεσογειακή Συνεργασία και την Ένωση για τη Μεσόγειο, στις Συμφωνίες Σύνδεσης, ενώ φιλοξενούμε κρίσιμους περιφερειακούς θεσμούς, όπως το Μεσογειακό Πλαίσιο Δράσης του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ, ως την Επιτροπή του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στη Μεσόγειο και την Μεσογειακό Τμήμα του Παγκοσμίου Οργανισμού Συνεργασίας για το Νερό.
Η ελληνική κυβέρνηση υλοποιεί ήδη εμβληματικά ενεργειακά έργα και επενδύει σε κρίσιμες υποδομές, ενώ συμμετέχει ενεργά σε κάθε προσπάθεια για ειρήνη, σταθερότητα και βιώσιμη ανάπτυξη στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Το Νέο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο με τίτλο: «Μία Θάλασσα, Ένα Σύμφωνο, Ένα Μέλλον» ενοποιεί για πρώτη φορά πολλές από αυτές τις πρωτοβουλίες της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα ενιαίο, συνεκτικό και πρακτικό πλαίσιο. Αναβαθμίζει τη συνεργασία με τα κράτη της Νότιας Μεσογείου, αξιοποιεί το θεσμικό πλέγμα που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες και υιοθετεί την αρχή της «κοινής ιδιοκτησίας»: οι νότιοι εταίροι μας συμμετέχουν πλέον ως συνδιαμορφωτές – όχι ως απλοί αποδέκτες ευρωπαϊκών πολιτικών.
Το Σύμφωνο στηρίζεται σε τρεις πυλώνες.
Ο πρώτος πυλώνας αφορά στους ανθρώπους της Μεσογείου: τους νέους, τις γυναίκες, τους εργαζόμενους, τους επιστήμονες, τους επιχειρηματίες και τις μικρές κοινότητες. Επενδύει σε δεξιότητες, έρευνα, καινοτομία, πολιτισμό, τουρισμό, αθλητισμό, κοινωνία πολιτών, ενδυνάμωση των γυναικών και της νεολαίας. Δημιουργεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης και ενισχύει την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μέρος των στόχων του είναι και η ίδρυση Μεσογειακού Πανεπιστημίου και νέων κέντρων έρευνας και καινοτομίας – μια ευκαιρία που η Ελλάδα δικαιούται να διεκδικήσει.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά τις ανθεκτικές, βιώσιμες και ενοποιημένες οικονομίες. Η Μεσόγειος, η θάλασσά μας, που φιλοξενεί το 7% της παγκόσμιας βιοποικιλότητας, θερμαίνεται 20% ταχύτερα από τον πλανητικό μέσο όρο και αντιμετωπίζει μια τριπλή κρίση λόγω της κλιματικής αλλαγής, της απώλειας της βιοποικιλότητας και την ρύπανση, κυρίως από πλαστικά και μικροπλαστικά.
Ενώ η άνοδος της στάθμης των υδάτων, η οξύνιση, η διάβρωση των ακτών, η λειψυδρία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα απειλούν οικοσυστήματα, υποδομές, τουρισμό, γεωργία, αλιεία και εν γένει την ανθεκτικότητα των παράκτιων κοινοτήτων και στις δύο πλευρές της Μεσογείου Θαλάσσης.
Το Σύμφωνο προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις: διαμεσογειακή συνεργασία για καθαρές μορφές ενέργειας, ενίσχυση της κλιματικής προσαρμογής, τιμολόγηση άνθρακα, πράσινες θαλάσσιες μεταφορές, σχέδια για τη διαχείριση υδάτων, λυμάτων και αποβλήτων, καθώς και ενδυνάμωση της πρωτοβουλίας Green Forward για την κυκλική οικονομία και τη μείωση των πλαστικών. Παράλληλα, στηρίζει πλήρως την εφαρμογή του Παγκόσμιου Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της Μεσογείου Θάλασσας. Η βιώσιμη γαλάζια οικονομία αποτελεί κεντρικό άξονα, πλήρως ευθυγραμμισμένο με το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τους Ωκεανούς.
Στον ψηφιακό τομέα, δημιουργείται μία ολοκληρωμένη μεσογειακή ψηφιακή οικονομία με ασφαλείς υποδομές και τεχνολογική συνδεσιμότητα, ενώ ενισχύει τη συνεργασία στον τομέα των φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών, αξιοποιώντας και την τεχνητή νοημοσύνη.
Ο τρίτος πυλώνας αφορά τη μετανάστευση, τη διαχείριση των συνόρων, την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης και της εμπορίας ανθρώπων, την προστασία ευάλωτων ομάδων και τη νόμιμη κινητικότητα. Περιλαμβάνει επίσης ενισχυμένη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, του οργανωμένου εγκλήματος και των νέων υβριδικών απειλών. Προβλέπεται η δημιουργία περιφερειακού φόρουμ για ζητήματα ειρήνης και ασφάλειας, ενισχύοντας τη στρατηγική αυτονομία της περιοχής και τον ρόλο της ΕΕ.
Για την υλοποίηση όλων αυτών απαιτείται μόχλευση σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, στο πλαίσιο της προσέγγισης Team Europe, σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Στο μέλλον, το Σύμφωνο μπορεί να επεκταθεί προς τον Περσικό Κόλπο, την Υποσαχάρια Αφρική, την Τουρκία, τα Δυτικά Βαλκάνια και τον Εύξεινο Πόντο, διευρύνοντας τη γεωπολιτική ακτινοβολία της Μεσογείου.
Η Ελλάδα πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Το Σύμφωνο για τη Μεσόγειο αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία να ενισχύσουμε τον ρόλο της χώρας μας στον ευρωμεσογειακό χώρο και να συμβάλουμε στη δημιουργία μιας περιοχής ειρηνικής, ασφαλούς και βιώσιμης. Να συνεργαστούμε όλοι μαζί για το κοινό μας μέλλον. Να προσφέρουμε ευημερία στους λαούς μας και σταθερότητα στα σύνορά μας.
Ευχαριστώ πολύ!
